Prof. Dr. Onur Gürer
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı

Varis 

Varisli damarların alt bacaklarda görülebilen bükülmüş ve genişlemiş damarlar olduğunu zaten biliyorsunuzdur. En çok bacaklarda ve ayak bileklerinde görülürler. Genellikle ciddi değildirler, ancak bazen başka sorunlara yol açabilirler.

Damarlar ve arterler dolaşım sisteminin bir parçasıdır. Arterler oksijen ve besin açısından zengin kanı kalbinizden vücudunuzun geri kalanına taşır. Vücut hücreleriniz, çeşitli işlevleri yerine getirmek için oksijen ve besinleri kullanır ve bu süreçte yan ürünler ve toksinler oluşturur. Damarlar daha sonra bu toksin açısından zengin, oksijenden fakir kanı kalbinize geri taşır.

Yerçekiminin biraz yardımıyla, atardamarlar kanı kalbinizden aşağı, ayaklarınıza doğru hareket ettirmek için nispeten kolaylıklara sahiptir. Damarlar, kanı bacaklarınızdan kalbe doğru geri taşımak için yerçekimi kuvvetine karşı çalışmak zorundadır. Toplardamarlar kan akışının kalbe doğru tek yönlü olmasını sağlayan kapakçıklar içerirler. Damarlarınızdaki küçük kapakçıklar, kalp atışları arasında kanın geriye akmasını veya geri akmasını önlemek için tam doğru zamanda açılır ve kapanır.

Yıllar geçtikçe aşınma ve yıpranmadan sonra valfler düzgün çalışmayı durdurabilir; damarlarınızın duvarları da zamanla daha az elastik hale gelebilir. Bu etkiler, kanın geri akmasına ve alt bacaklarınızdaki damarlarda birikmesine izin verebilir. Doktorlar bunu kronik venöz yetmezlik (KVY) olarak adlandırır. Biriken kan damarların iç kısmına baskı yapar ve damarlar şiş ve büklümlü varisli damarlar haline gelir.

Cilde yakın gelişen varisleri görebilirsiniz; bazı varisli damarlar vücut dokularınızın derinliklerinde de gelişebilir, bu nedenle onları çıplak gözle göremezsiniz.

​

 

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

Varis nasıl oluşur?

​

Yaş

Varis hastalığı çocuklarda çok sık rastlanan bir durum değildir. 50 yaş üstü kişilerin varis geliştirme şansları daha fazladır. İnsanlar yaşlandıkça, damar kapakçıkları zayıflar, bu da kanın birikmesine ve ardından damar sorununa neden olur.

Ailesel Yatkınlık

Genetik  yani ailesel faktörler çok önemlidir. Ebeveynlerinizin veya büyükanne ve büyükbabanızın varisli damarları varsa, hayatınızın bir noktasında damar hastalığına yakalanma olasılığınız daha yüksektir.

Uzun Süre Ayakta veya Oturarak Çalışanlar
Hastalığın bir diğer nedeni ise ayakta veya oturarak uzun süre ve çok fazla hareket etmeden çalışan insanlardır. 

Hamileler / Doğum Yapanlar
Erkek ve kadınlarda görülmesine karşın kadınlarda erkeklere göre 10 kat daha fazla görülmektedir. Bunun nedeni özellikle hamilelik ve doğum sürecinde ortaya çıkması gösterilmektedir. Gebelik esnasında anne adayının kilo alması, daha az hareket etmesi, hormonlar ve bebeğin yaptığı bası ile damarlarda genişleme görülür. Özellikle bu dönemde sadece bacaklarla sınırlı kalmadan kadınlarda vajinal varisler oluşmaktadır. 

Fazla Kilolu İnsanlar
Estetik yönden kötü olduğu kadar bir çok hastalığı neden olması ile de insanların canını sıkan bir durum olan fazla kilonun, kalp, damar, kolesterol, yüksek tansiyon derken şimdi belki ilk defa damar genişlemesine neden olduğunu öğreneceksiniz. Evet, fazla kilo insanların bacaklarında bulunan toplardamarlara daha fazla baskı yapması nedeniyle daha hızlı kapakçık bozulmasına neden olmaktadır.

Alkol Kullananlar
Özellikle alkol kullanan insanların yüz ve burun bölgesinde görülür. Tehlikeli olmayıp, bulunduğu yerde sızlamaya neden olmaktadır. 

Kabızlık, topuklu ayakkabı giymek, dar kemer takmak, sıkan pantolanlar giymek, sürekli güneşe maruz kalmak gibi faktörler de varis oluşumunu tetiklemektedir.

​

Varisin belirtileri ve şikayetler nelerdir?

​

Milyonlarca insanı etkisi altına alan varis hastalığı belirtileri özellikle hastalığın ilerlemesi ile ortaya çıkmaktadır. İlk aşamada herhangi bir belirti ve şikayet olmaması nedeniyle çok fazla dikkat çekici yönleri yoktur. Hastalığın ilerlemesi ile birlikte cilt dışına taşan damarlar ve akşamları ortaya çıkan ağrı, kramp ve şişlikler görülür.

İlk zamanlarda en önemli belirti olarak kişi sürekli yorgun, halsiz, ayakta durmakta zorlanan ve oturma isteği oluşmaktadır. Bu durumu yaşayan insanlar 5-10 dakika ayakta durduktan sonra kasıklardan bacaklara kadar ayakların arka kısmına dikkatlice bakması gerekmektedir.

Özellikle akşam saatlerinde ortaya çıkan bacak ağrıları, kramp nöbetleri varis hastalığı belirtisi olduğu gibi aynı zamanda sorunun ilerlediği anlamına gelmektedir. Aynı şekilde genişleyen toplardamar bacaklarda kaşıntıya neden olmaktadır. Çok tatlı bir duygu olan kaşıntı abartılarak kanamalara neden olunmaktadır.